4. विशिष्ट अन्नसेवनाने मनुष्य पवित्र होत नाही
भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म
~लेखक: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
*************************
चवथा खंड- धर्म (Religion) आणि धम्म
Book IV- Religion and Dhamma
*************************
भाग चवथा- तथागतांची प्रवचने
Part IV- Buddhas Sermons
*************************
V (पाच)- बुद्धांची धम्मावरील प्रवचने
SECTION FIVE-- Sermons on Dhamma
*************************
4. विशिष्ट अन्नसेवनाने मनुष्य पवित्र होत नाही
It is Not What You Eat that Makes You Holy
*************************
~लेखक: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
*************************
चवथा खंड- धर्म (Religion) आणि धम्म
Book IV- Religion and Dhamma
*************************
भाग चवथा- तथागतांची प्रवचने
Part IV- Buddhas Sermons
*************************
V (पाच)- बुद्धांची धम्मावरील प्रवचने
SECTION FIVE-- Sermons on Dhamma
*************************
4. विशिष्ट अन्नसेवनाने मनुष्य पवित्र होत नाही
It is Not What You Eat that Makes You Holy
*************************
1) एकदा एक ब्राम्हण तथागतांना भेटला आणि त्याने त्यांच्याजवळ अन्नाचा माणसाच्या शीलावर होणाऱ्या परिणामाचा प्रश्न काढला.
2) तो ब्राम्हण म्हणाला, "ज्वारी, ताड आणि माड यांची फळे, डाळी, कंदमुळे आणि अंकुर हे अन्न सदाचरणाने मिळवून सेवन केल्याने चांगले जीवन जगण्यास प्रेरणा मिळते. आणि 'मृतमांस' खाणे हे वाईट आहे."
3) यावर भगवंतांनी उत्तर दिले, "तू म्हणतोस की, आपण पक्षाच्या मांसाची निवडक पक्वाने खातो आणि मृतमांसाला स्पर्श करीत नाही. तर मग तू मृतमांसाची व्याख्या कशी करतोस?"
4) "हत्या करणे, शरीर विद्रूप करणे, मार देणे, बांधून ठेवणे, चोरी करणे, खोटे बोलणे, बनावट गोष्टी करणे, कपट, व्यभिचार करणे ही सर्व मृतमांस भोजनेच आहेत; मांस भोजन नव्हे."
5) "कामभोगाची लालसा, खाण्याबाबत वखवख, अस्वच्छ जीवन, पर-मत असहिष्णुता ही सर्व मृत-मांस भोजनेच आहेत, मांस भोजने नव्हेत."
6) "कोणाचीही त्याच्या मागून निंदा करणे, क्रौर्य, विश्वासघात, कृपणता ही मृत-मांस भोजने आहेत. मांस भोजने नव्हेत."
7) "राग, लुच्चेगिरी, विद्रोह, कपट, द्वेष, फुशारकी, गर्व, कुसंगती ही मृत-मांस भोजने आहेत. मांस भोजने नव्हेत."
8). "नीच जीवन, निंदा, अफरातफर, फसगत करणे, लांडीलबाडी करणे, दुष्टपणे दुसऱ्याची दुष्कीर्ती करणे ही मृत-मांस भोजनेच आहेत. मांसभोजने नव्हेत."
9) "हत्येस, चौर्यकर्मास प्रवृत्त करणारे सर्व अपराध यांमुळे शेवटी माणसाचे जीवन नरक होते. ते सर्व मृत-मांस भोजनेच आहेत. मांस भोजने नव्हेत."
10) "शंका घेणे हाच ज्याचा स्वभाव, असा माणूस मांसमत्स्यसेवनापासून परावृत्त झाला, वस्त्राचा त्याग करुन दिगंबर अवस्थेत राहू लागला, शिरावर जटामुकुट वाढवू लागला किंवा शिरोमुंडण करू लागला, वस्त्रांऐवजी कातडी परिधान करू लागला, यज्ञयाग करू लागला, पुण्यार्जनासाठी तपश्चर्येचा अवलंब करू लागला, तीर्थात निम्मज्जन करू लागला, आहुती देऊ लागला आणि दुसरेही क्रियाविधी करू लागला- तरी तो कधीही पापरहित होऊ शकणार नाही."
11) "आपल्या इंद्रियांवर प्रभुत्व मिळवा, आपल्या सामर्थ्याने संयम करावयास शिका, सत्याची कास धरा आणि करुणामय व्हा. जो सत्पुरुष सर्व बंधनांचा त्याग करून दुःखावर विजय मिळवितो, त्याने काहीही ऐकले-पाहिले तरी त्याला दोष लागत नाही."
12) "भगवन्तांची ही अत्यंत उपयुक्त सत्य शिकवण, मृतमांस म्हणजे काय याचे केलेले निरूपण, आणि दुःखनिरोधाची शिकवण ऐकून तो ब्राम्हण भगवंतांपुढे नम्र झाला आणि भिक्खू संघात आपणाला समाविष्ट करून घ्यावे अशी त्याने विनंती केली."
2) तो ब्राम्हण म्हणाला, "ज्वारी, ताड आणि माड यांची फळे, डाळी, कंदमुळे आणि अंकुर हे अन्न सदाचरणाने मिळवून सेवन केल्याने चांगले जीवन जगण्यास प्रेरणा मिळते. आणि 'मृतमांस' खाणे हे वाईट आहे."
3) यावर भगवंतांनी उत्तर दिले, "तू म्हणतोस की, आपण पक्षाच्या मांसाची निवडक पक्वाने खातो आणि मृतमांसाला स्पर्श करीत नाही. तर मग तू मृतमांसाची व्याख्या कशी करतोस?"
4) "हत्या करणे, शरीर विद्रूप करणे, मार देणे, बांधून ठेवणे, चोरी करणे, खोटे बोलणे, बनावट गोष्टी करणे, कपट, व्यभिचार करणे ही सर्व मृतमांस भोजनेच आहेत; मांस भोजन नव्हे."
5) "कामभोगाची लालसा, खाण्याबाबत वखवख, अस्वच्छ जीवन, पर-मत असहिष्णुता ही सर्व मृत-मांस भोजनेच आहेत, मांस भोजने नव्हेत."
6) "कोणाचीही त्याच्या मागून निंदा करणे, क्रौर्य, विश्वासघात, कृपणता ही मृत-मांस भोजने आहेत. मांस भोजने नव्हेत."
7) "राग, लुच्चेगिरी, विद्रोह, कपट, द्वेष, फुशारकी, गर्व, कुसंगती ही मृत-मांस भोजने आहेत. मांस भोजने नव्हेत."
8). "नीच जीवन, निंदा, अफरातफर, फसगत करणे, लांडीलबाडी करणे, दुष्टपणे दुसऱ्याची दुष्कीर्ती करणे ही मृत-मांस भोजनेच आहेत. मांसभोजने नव्हेत."
9) "हत्येस, चौर्यकर्मास प्रवृत्त करणारे सर्व अपराध यांमुळे शेवटी माणसाचे जीवन नरक होते. ते सर्व मृत-मांस भोजनेच आहेत. मांस भोजने नव्हेत."
10) "शंका घेणे हाच ज्याचा स्वभाव, असा माणूस मांसमत्स्यसेवनापासून परावृत्त झाला, वस्त्राचा त्याग करुन दिगंबर अवस्थेत राहू लागला, शिरावर जटामुकुट वाढवू लागला किंवा शिरोमुंडण करू लागला, वस्त्रांऐवजी कातडी परिधान करू लागला, यज्ञयाग करू लागला, पुण्यार्जनासाठी तपश्चर्येचा अवलंब करू लागला, तीर्थात निम्मज्जन करू लागला, आहुती देऊ लागला आणि दुसरेही क्रियाविधी करू लागला- तरी तो कधीही पापरहित होऊ शकणार नाही."
11) "आपल्या इंद्रियांवर प्रभुत्व मिळवा, आपल्या सामर्थ्याने संयम करावयास शिका, सत्याची कास धरा आणि करुणामय व्हा. जो सत्पुरुष सर्व बंधनांचा त्याग करून दुःखावर विजय मिळवितो, त्याने काहीही ऐकले-पाहिले तरी त्याला दोष लागत नाही."
12) "भगवन्तांची ही अत्यंत उपयुक्त सत्य शिकवण, मृतमांस म्हणजे काय याचे केलेले निरूपण, आणि दुःखनिरोधाची शिकवण ऐकून तो ब्राम्हण भगवंतांपुढे नम्र झाला आणि भिक्खू संघात आपणाला समाविष्ट करून घ्यावे अशी त्याने विनंती केली."
Comments
Post a Comment