6. मालक व नोकर यांसाठी विनय

भगवान बुद्ध आणि त्यांचा धम्म
~लेखक: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
*************************
पाचवा खंड- संघ
Book V- The Sangh
*************************
भाग पाचवा- उपासकांसाठी विनय
Part V- Vinaya for the Laity
*************************
6. मालक व नोकर यांसाठी विनय
Vinaya for Master and Servant
*************************

1) "मालकाने नोकर-चाकरांना पुढीलप्रमाणे वागवावे. त्याने त्यांच्या सामर्थ्याप्रमाणे त्यांना काम द्यावे, अन्न व मजुरी द्यावी, ते आजारी पडले असताना त्यांची शुश्रुषा करावी.असाधारण व स्वादिष्ट पक्कान्ने त्यांनी वाटून खावी. वेळ पडेल तेव्हा त्यांना रजा द्यावी. कारण नोकरचाकर हे धन्यावर प्रेम करतात. ते त्याच्यापूर्वी उठतात आणि त्याच्या नंतर झोपतात. त्यांना जे द्यावे त्यात ते समाधान मानतात, ते आपले काम चोख बजावतात आणि त्याची किर्ती सर्वत्र वाढवितात."

2) "कुलपुत्राने आपल्या धर्मगुरुची (religious teachers) सेवा करताना कृतीतून, शब्दांतून व मनापासून आपुलकीने करावी (affection in act, speech and mind). आपल्या घराचे दार त्यांना सदैव मोकळे ठेवून व त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवून करावी. कारण धर्मगुरु आपल्या शिष्याला दुष्टकृत्यापासून परावृत्त करतात, त्याला सन्मार्गाचा उपदेश करतात. मायेने त्याच्यासंबंधी विचार करतात. जे पूर्वी कधी कानी पडले नाही ते शिकवितात आणि पूर्वी जे कानी पडलेले असते ते चूक असेल तर त्याची सुधारणा करतात."